The Double Burden of Malnutrition
Eén van de opdrachten tijdens de cursus ‘ Nutrition and Health: Human Microbiome ‘, was het schrijven van een blog over ondervoeding (malnutrition) waar aan de hand van vragen deze blog tot stand is gekomen. Voor het schrijven van deze blog maakten we gebruik van informatie van WHO en deze cursus.
Volgens de WHO is wereldwijd 1 op de 3 mensen ondervoed. Ieder land in de wereld ondervindt 1 of meerdere vormen van ondervoeding. Het is één van de grootste wereldwijde gezondheids uitdagingen om ondervoeding in al zijn vormen te bestrijden. Vrouwen, baby’s, kinderen en tieners vormen de grootste risico groepen.
Malnutrition (ondervoeding) refereert aan deficiënties, overmaat van voeding inname/energie en of ook een tekort aan nutriënten. Ondervoeding is een groot onderschat probleem omdat het je meer vatbaar maakt voor ziekten en het je weerstand verlaagt.
De term ‘malnutrition’ kunnen we onderverdelen in 3 groepen:
- Ondervoeding, wat gerelateerd is aan ‘stunting’, ‘waisting’ en ‘ondergewicht’
- Micronutriënten-gerelateerde ondervoeding, zoals vitaminen- en mineralen tekorten.
- Overgewicht, obesity en de daaraan gerelateerde voedingsziekten.
‘Stunting’
refereert aan kinderen die te klein zijn voor hun leeftijd, dus groei-achterstand
hebben. Deze kinderen kunnen lijden aan ernstige fysieke en cognitieve schade
die gepaard gaat met groei-achterstand. De ernstige effecten van
groei-achterstand kunnen een levenslang effect hebben en ook de volgende
generatie beïnvloeden.
‘Overgewicht’ refereert aan kinderen die te zwaar zijn voor hun lengte.
Deze vorm van ondervoeding komt vaak voor door overmatige inname van voeding en
dranken. Overgewicht verhoogt het risico op voeding gerelateerde ziekten op
latere leeftijd.
‘Wasting’ is kenmerkend voor kinderen die te mager zijn voor hun lengte.
Wasting is het resultaat van recent snel gewichtsverlies of het onvermogen om
aan te komen. Een kind dat een gemiddelde of ernstige vorm van wasting vertoont
heeft een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden of ziekte. Behandeling is
mogelijk.
*Sommige kinderen lijden aan meer dan 1 vorm van ondervoeding, zoals groei-achterstand
en overgewicht of groei-achterstand en te mager. Op dit
moment zijn er geen globale of regionale schattingen beschikbaar hoevaak deze
gecombineerde condities voorkomen.
Als ondervoeding en obesitas in dezelfde landen voorkomt, noemen we dat “ The Double Burden of Malnutrition”. Meer dan een derde van de landen met lage- en middeninkomens hebben overlappende vormen van ondervoeding. Vanwege de snelheid van veranderde voedingssystemen, worden meer mensen blootgesteld aan beide vormen van ondervoeding op verschillende tijdspunten in hun leven. Het is niet meer zo dat ondervoeding alleen nog maar in landen voorkomt waar lage inkomens zijn en dat obesitas alleen een probleem is in landen met hoge inkomens. Doordat de voedselsystemen falen komen beide vormen wereldwijd nu overal voor. Alle vormen van ondervoeding hebben een gezamenlijke factor: het voedingssysteem faalt om alle mensen te voorzien van veilige, gezonde, betaalbare en duurzame voeding.
Factoren die van invloed zijn op de “Double Burden of Malnutrition”
* Maatschappelijke veranderingen en veranderingen in ons voedselsysteem
* Biologische verklaringen en klimaat verandering
* Beleidsmaatregelen
Andere factoren die een grote rol spelen en zeker bijdragen
* Voeding tijdens zwangerschap en van het jonge kind
* Kwaliteit van voeding
* Voedsel omgeving en aanbod
In het huidige voedingssysteem is het heel eenvoudig om een overmaat aan suiker te consumeren. Een overmaat aan suiker is één van de belangrijkste bijdragen aan overgewicht, diabetes en tandbederf. Dit komt voor in alle lagen van de bevolking en drijft de gezondheidskosten op. Regering kan actie ondernemen door bv suikertax in te voeren en goede voorlichting op scholen en bedrijven te geven om zo de gezondheid van de mensen te bevorderen.
Westers dieet wordt gekenmerkt door hoge suiker, vet en eiwit inname wat voornamelijk afkomstig is van rood vlees. Dit dieet wordt officieel erkend als grote bijdrage aan de oorzaak van obesitas en daaraan gerelateerde ziekten. Ondervoeding bij kinderen kan lange termijn gevolgen hebben welke resulteren in groei-achterstand, immuun- en cognitieve problemen. Familieleden van hetzelfde gezin kunnen zowel ondergewicht als ook overgewicht vertonen, omdat ze hetzelfde dieet nuttigen. Het dieet kan tot deze verschillende vormen leiden; hierbij spelen genetische- en leefstijlfactoren een rol.
Een gezonde darmflora is onder andere gerelateerd aan hoge diversiteit van gezonde darmbacteriën. In beide gevallen van obesitas en ondergewicht heeft de darmflora een lage diversiteit en bij beiden zijn er minder van de soorten Bacteroidetes en meer van phylum Firmicutes aanwezig. De darmflora samenstelling van kinderen met ondergewicht blijft onderontwikkeld. Ruminococcusgroep en Clostridiumgroep is verlaagd aanwezig of zelfs verdwenen. Deze bacteriesoorten staan erom bekend dat zij SCFA-butyraat kunnen produceren, wat zorgt voor de energieproductie van het lichaam.
Als kinderen een groeiachterstand of ondergewicht hebben, kunnen ze later in het leven obese worden, omdat hun darmflora al minder divers is en minder van phylum Bacteroidetes bevat, net als de darmflora bij overgewicht. Als zij het westerse dieet consumeren, wat erkend wordt als de grote veroorzaker van overgewicht, dan is de darmflora al niet gezond en kan dan al gerelateerd worden aan een patroon wat gezien wordt bij overgewicht.
Voor het verbeteren van de kwaliteit van de darmflora van kinderen, kan het beste gestart worden met de volgende suggesties. Als eerste verander je het voedingspatroon naar een gezond dieet met veel groenten, fruit, vezels, noten en vis en verminder je de inname van suiker en roodvlees. Gebruik vitaminen en mineralen om voedingsdeficiënties te verhelpen. Pré- en probiotica kunnen gebruikt worden om de opname van micronutriënten te bevorderen, de darmflora te ondersteunen, ontstekingen te verminderen, het stimuleren van aankomen of juist afvallen en het verbeteren van insuline gevoeligheid. Ook is het belangrijk om naar de leefstijl van kinderen te kijken: krijgen ze genoeg slaap en beweging, ervaren ze veel stress en hoe is de thuissituatie. Dit alles samen helpt om de darmflora weer terug in balans te brengen, zodat het lichaam zich kan herstellen en het risico op ziekten op latere leeftijd afneemt.
WHO kan hierbij een zeer belangrijke rol spelen in het veranderen van voedselsystemen of voedingsgewoonten, bij algemeen advies over gezonde voeding, leefstijlfactoren en meer aandacht voor het belang van een gezonde darmflora te hebben. Voor ieder kind is een gepersonaliseerde voedings- en leefstijladvies belangrijk, want ieder kind heeft te maken met zijn eigen unieke darmflora, omgevingsfactoren en leefomstandigheden.
Wil je meer lezen over gezondere en duurzamere voedselsystemen, dan is het boek “Andere Kost” van Jaap Seidell en Jutka Halberstadt een echte aanrader. Het gaat over veranderingen in ons voedselsysteem wat hard nodig is om de klimaatcrisis het hoofd te bieden en de verminderde biodiversiteit te keren.
